Bu yazı, Noktasız Dergi’nin “Sınır” temalı beşinci sayısında yayımlanmıştır. Yazının tamamını okumak için tıklayınız…
Alman İdealizminin yapıtaşları arasında anılan Johann Gottlieb Fichte, 1789 yılında patlak veren Fransız İhtilali’nin etkisiyle ortaya çıkan özgürlük hareketlerinden etkilenmiştir. Fichte’nin amacı Fransa’daki ihtilalin yarattığı özgürlük atmosferini Almanya’ya taşımak ve özgürlük hareketlerinin Almanya’da da baş göstermesini sağlamaktır. Bu amacını Berlin’in işgali sırasında, 1807 – 1808’in kış aylarında, Alman Ulusuna Söylevler başlığı altında ulusa verdiği on dört ateşli söylev ile duyurmuştur. Alman Ulusuna Söylevler’de Fichte, Alman ulusunun birleşip kuvvetlenip eski günlerine geri dönmesini amaçlamaktadır. Bu amaca giden yegâne yolun da “eğitim” olduğunu savunmaktadır. Ulusa verdiği söylevlerde eski eğitim ile yeni eğitimi karşılaştırmakta, devlete bağlı vatandaş olmanın ne anlama geldiğini ve devletin de bu süreçteki rolünün nasıl olması gerektiğini dile getirmektedir. Almanya’nın içerisinde bulunduğu politik sorunları eğitim ile çözmeye çalışan Fichte eğitim alanını bir sorgu alanı haline getirir. Söz konusu sorgu alanı, filozofun çağındaki sorunların çözümüne ilişkin farklı bir bakış açısı sunduğundan eğitim bilimi ile eğitim felsefesi arasında bir sınır çizmektedir. (…)
Buse GÜRELİ