Bu yazı, Noktasız Dergi’nin “Dil” temalı dokuzuncu sayısında yayımlanmıştır. Yazının tamamını okumak için tıklayınız…
Platon’un olgunluk dönemi eserlerinden olan Kratylos diyaloğunda isimler ve tanımlar üzerinden, kategorileşmeye dayalı insan anlayışının katmanları Sokrates tarafından incelenir. Diyalogda “Bir ad ile adlandırılan şey arasında ne türden bir ilişki vardır?” sorusuna yanıt aranır. Yanıtı bulmak için iki yaklaşım ele alınır ve bu yaklaşımlar Sokrates tarafından eleştirilir. Bu yaklaşımlardan ilki Hermogenes’in savunduğu uzlaşımcı dil anlayışıdır. Söz konusu anlayışa göre ad ile adlandırılan şey arasındaki ilişki, bir anlaşma işidir. İkinci yaklaşım ise Kratylos’un savunduğu doğal dil anlayışıdır. Bu anlayışa göre ad ile adlandırılan şey arasında içkin bir doğruluk vardır. Ad, adlandırılan şeyin doğasını gösteren şey olarak ele alınır. Sokrates ise sözü edilen iki yaklaşımı da benimsemez, bunun yerine her iki yaklaşımın doğru olan taraflarını epistemolojik ve ontolojik temellere taşıyarak, bu yaklaşımların dışında farklı bir yol bulmayı dener.
Daimon kavramına Platon’un birçok diyaloğunda rastlanır. Kratylos diyaloğu da söz konusu kavrama rastladığımız önemli bir eserdir. Diyalogda Platon Sokrates aracılığı ile kavramın kökenine iner. Daimon kavramının yazılı olarak kökeni Hesiodos’tur. Sokrates’in daimon kavramının kökenine inmesindeki sebep ise Hermogenes’e adların varlıkların doğasını gösterdiğini kanıtlamaktır. (…)
Can BİRVAR